Köprülü Mehmet Paşa

Hırslı olmayıp, ilkeli, dürüst, kararlı bir devlet adamı olduğu için devlet adamları tarafından sevilmemiş sürekli sürgünden sürgün gönderilmiştir.
Sürgünlerden bıkan Köprülü Mehmet Paşa ilerleyen yaşı nedeniyle emekli olmuş. Samsun’un Vezir Köprü ilçesine yerleşmiş, adeta unutulan Köprülü Mehmet Paşa, İmparatorluğun zor yıllarında tekrar hatırlanmış, 14 yaşındaki çocuk Padişah 4. Mehmet’in annesi Hatice Turhan Sultan tarafından veziriazamlık/ Başbakanlık görevi teklif edilmiş, Köprülü Mehmet Paşa bu görevi kabul etmesi için dört şart ileri sürmüştü.
Bu şartları kabul edilirse görevi kabul edeceğini, aksi takdirde Vezirköprü’de emeklilik hayatına devam edeceğini bildirmiş. Çünkü kendisinden önce 1648-1656 yılları arasında 14 tane veziriazam devletin çıkmış çivisini yerine sokamamış ya görevinden alınmış ya da darbecilere kurban edilerek idam edilmişler. Kendisinde azledilen ya da öldürülen 15.veziriazam olmak istemiyordu. Peki ne idi o dört şartı:
Kendisi tarafından Padişaha sunulacak telhisler/raporlar kabul edilecek. Devlet kademelerinde yapılacak tayin ve azilleri kendisi yapacak. İcraatlarına saraydan hiç kimse karışmayacak. Veziri azamla ilgili dedikodular kendisi dinlemeden dikkate alınmayacak.
Şartları Padişah Naibi Hatice Turhan sultan tarafından kabul edildi. Beş yıl başbakanlık görevini ifa eden Köprülü Mehmet Paşa: Devletin otoritesini yeniden tesis etmiş. Görevlerini iyi yapmayan, ihmal eden, suiistimal eden, yanlış yapanların gözünün yaşına bakmadan en ağır şekilde cezalandırmış. Devletin çıkan çivisini büyük bir dirayetle yerine sokmuş.
Kendisinden sonra aynı şartlarda oğlu Fazıl Ahmet Paşa’nın veziriazamlık görevine getirilmesini tavsiye etmiş. On beş yıl oğlu fazıl Ahmet Paşa zamanında Devleti Aliye en geniş sınırlara ulaşmıştı. Kısaca beş yıllık görev sürecinde Köprülü Mehmet Paşa’nın icraatlarına bakacak olursak.
Kendisine karşı yapılan darbe girişimlerini başarı ile ortadan kaldırdı. Vatana ihanet eden Rum Patriğini idam ettirdi. Çanakkale Boğazını Venedik işgalinden kurtardı. Erdel seferinde başarılı oldu. Abaza Ahmet Paşa isyanını bastırdı.
Devleti Aliye i Osmaniye’yi büyük bir krizden çıkararak, duraklama dönemine yaklaşık yirmi yedi yıl ara vererek, hiç toprak kaybetmeden, Kanuni Sultan Süleyman da dahil Osmanlı devletini en geniş sınırlara ulaştıran başta Köprülü Mehmet Paşa olmak üzere bütün Köprülü alisini rahmetle anıyor, mekanları cennet makamları ali olsun. Rabbim dirayetli, cesur, ilkeli, dürüst, kararlı, bir makama gelmek için hiçbir Allah kulununa önünde takla atmayan. Gözünü budaktan sözünü dudaktan esirgemeyen devlet adamlarımızın sayısın artırsın. Selam ve dua ile…