Zekat, İslam dininin beş temel şartından biri olarak Müslümanlar için büyük bir öneme sahiptir. Maddi durumu iyi olan Müslümanların, mal varlıklarının belirli bir kısmını ihtiyaç sahiplerine vermesi gereken bu ibadet, hem bireysel hem de toplumsal dayanışmayı güçlendiren bir uygulamadır. Ancak zekat vermenin farz olması için belirli şartlar bulunmaktadır. Peki, zekat kimlere farzdır ve nasıl hesaplanır? İşte detaylar:

ZEKAT VERMEK KİMLERE FAZRDIR?
Zekat, belirli şartları taşıyan Müslümanlara farzdır. Bu şartlar şunlardır:
- Müslüman Olmak: Zekat, yalnızca Müslüman bireyler için bir ibadettir.
- Akıllı ve Ergenlik Çağına Gelmiş Olmak: Zekat vermek, akıl sağlığı yerinde olan ve ergenlik çağına ulaşmış bireyler için farzdır.
- Nisap Miktarına Sahip Olmak: Zekat vermek için bir kişinin mal varlığının nisap miktarını aşması gerekir. Nisap miktarı, kişinin temel ihtiyaçları ve borçları çıkarıldıktan sonra kalan mal varlığıdır. Bu miktar, 80.18 gram altın ya da bunun değerindeki mal veya paraya eşittir.
- Malın Üzerinden Bir Yıl Geçmiş Olması: Zekat verilecek malın, kişinin elinde bir yıl boyunca bulunmuş olması gereklidir.

ZEKAT KİMLERE VERİLİR?
Zekat, Kur’an-ı Kerim’de belirtilen sekiz sınıfa verilebilir:
- Fakirler
- Yoksullar
- Borçlular
- Yolcular (yolda kalmış kimseler)
- Allah yolunda mücadele edenler
- Köle ve esirlerin özgürlüğüne kavuşması için çalışanlar
- Zekat toplamakla görevlendirilen kişiler
- Müslüman olmayan ancak İslam’a yakınlaştırılmak istenen kimseler
Zekat, kişinin bakmakla yükümlü olduğu anne, baba, eş ve çocuklara verilmez. Bunun dışında, yukarıdaki sınıflara giren herkes zekat alabilir.

ZEKAT NASIL HESAPLANIR?
Zekat hesaplama süreci, kişinin sahip olduğu mal varlığına göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, zekat oranı mal varlığının %2,5’i (kırkta biri) olarak belirlenmiştir. Zekat hesaplanırken şu adımlar izlenir:
- Mal Varlığını Belirleme: Altın, nakit para, ticaret malları, hisse senetleri ve diğer gelir kaynakları gibi zekata tabi mallar belirlenir.
- Borçların Çıkarılması: Kişinin borçları, zekata tabi mal varlığından düşülür.
- Nisap Miktarını Kontrol Etme: Borçlar çıkarıldıktan sonra kalan mal varlığı, nisap miktarını aşıyorsa zekat verilmesi gerekir.
- Zekat Oranını Uygulama: Mal varlığının %2,5’i zekat olarak hesaplanır.

HANGİ MALLARDAN ZEKAT VERİLİR ?
Zekat, genellikle şu mallardan verilir:
- Altın ve gümüş
- Nakit para
- Ticaret malları
- Tarım ürünleri ve hayvanlar (belirli şartlara bağlı olarak)
- Hisse senetleri ve diğer yatırım araçları
Zekat, malın kendisiyle ya da malın parasal karşılığıyla verilebilir. Örneğin, altın zekatı verilecekse altının kendisi ya da değerine denk bir nakit ödeme yapılabilir.

ZEKAT VERMENİN ÖNEMİ
Zekat, bireysel olarak kişinin malını temizleyen ve bereketlendiren bir ibadettir. Aynı zamanda toplumsal dayanışmayı artırarak fakir ve zengin arasındaki uçurumu azaltır. İslam’da zekat, sadece bir yardım değil, aynı zamanda bir sosyal adalet mekanizmasıdır. Zekat sayesinde toplumdaki ihtiyaç sahipleri desteklenir ve ekonomik denge sağlanır.
ZEKAT VERMEK İÇİN DOĞRU ZAMAN
Zekat, genellikle Ramazan ayında verilse de, kişinin mal varlığının üzerinden bir yıl geçtiği her dönemde verilebilir. Önemli olan, zekatın doğru hesaplanması ve ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasıdır.