Türkiye’de bireylerin sadece yüzde 33’ü “Bugünkü hayatımdan memnunum”, yüzde 50’si “Yorgunum” diyor ve bu en baskın duygu. Türkiye 12 yıl öncesine göre mutluluk skorunda 40 puan kaybetti. Ülıpsoscak yarısı “mutluyum” diyebiliyor. Türkiye’deki bireylerin yüzde 68’i “2024 yılında hane harcamalarımı azaltmak durumda kaldım” dedi. Sadece yüzde 12’si “Sene içerisinde masraflarımı dengeleyip tüm giderlerime yetişebiliyorum” diyebildi. Bu durum umut kırıyor ve karanlık bir tablo çiziyor.
HIZLI TÜKETİYORUZ
Ipsos Türkiye’nin 2024 Alışverişçi Yıllığı: 7 Soruda Suyun Üstünde Kalan Türkiye araştırmasına göre, 2024 sonunda geçmiş iki yıldan daha düşük bir enflasyon açıklandı ve bunu hane harcamalarında da görmek mümkün. Ortalamada haneler geçen yıl bir önceki yıla göre toplam hızlı tüketim ürünü harcamalarını yüzde 68 artırdı.
AZ ET ALIYORUZ
Türkiye’deki hanelerin yüzde 32’si enflasyon artışını çok aşmadan, yüzde 43’ü ise ortalama enflasyon değerini de aşarak yılı kapattı. Harcamasını daha az artırarak yılı geçirenler genel olarak kısıtlı bir bütçeyle hareket etmeye çalışarak hem dışarıda yeme-içmelerini hem de tekstil ve e-ticaret gibi harcamalarını da daha az artırıyor. Vatandaş, toplamda geçen yıla göre, 33 kez daha az hızlı tüketim ürünü alışverişi yapıyor ve daha fazla harcama yapanlara göre özellikle et ürünleri alımında, kişisel bakım ve temizlik ürünleri harcamalarında daha çok kısıtlamaya gidiyor.
Pandemi sürecinde şiddetle azalan ve sonraki yıllarda düşük seviyesi devam eden alışveriş sıklığı 2024’te yeniden yükselmeye başladı. Haneler 2023’te yılda 202 kez hızlı tüketim ürünü alışverişi yaparken bu 2024’te 219 kez oldu. Ancak bu hareket toplamda daha az ürün alımıyla sonuçlandı. Yani daha sık alışverişe çıkıp daha az ürün aldık.
‘BORCUMU ÖDEYEMİYORUM’
Türkiye’deki haneler geçen yıl hızlı tüketim ürünü harcamalarının yüzde 46’sını kredi kartıyla gerçekleştirdi. Eylül 2024’ten bu yana kredi kartı nakitten daha fazla kullanılıyor. Ancak kart alışverişiyle borçlanmanın artması önemli bir stres faktörü oluşturuyor.