Nöbetçi EczanelerTemmuz 2025’te Latin Amerika İnsan Hakları Divanı, iklim krizine karşı devletlerin yasal sorumluluğunu içeren tarihi bir görüş yayımladı. Kolombiya ve Şili’nin başvurusuyla gerçekleşen karar, temiz hava, su ve çevre hakkının temel insan haklarından biri olduğunu teyit ediyor. Hükümetlerin bilimsel verilerle destekli politikalar geliştirmesi ve ekosistem zararı karşısında önleyici adımlar atması gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca Uluslararası Adalet Divanı (ICJ), Paris Anlaşması gibi iklim yükümlülüklerini yerine getirmemenin uluslararası hukukta ihlal sayılabileceğini belirten ortak bir görüş sundu; bu durum, devletlerin yasal sorumluluğunu daha görünür hale getiriyor.
Dijitalleşme, Yapay Zekâ ve Iraklı Göçmen Hakları
İnsan hakları alanında dijitalleşme ve yapay zekânın etkisi üzerine düzenleyici çalışmalar da yaz boyunca öne çıktı. Avrupa Konseyi’nin hem AI sistemlerinin insan hakları üzerindeki risklerini değerlendiren yapısal modelleri tanıttığı hem de AİHM’in algoritmaların yarattığı ayrımcı uygulamaları incelemeye başladığı bildirildi. Ayrıca ABD ve Avrupa Birliği, tedarik zincirlerindeki zorla çalıştırmayı önlemek için yürürlüğe giren önlemlerle şirketleri insan hakları standartlarına uyumlu hale getirmeye yönlendirdi.
Şiddet, Savaş ve Uluslararası Hukukta Sınır Tanımayan Baskı
Bu yaz insan hakları krizinin en dramatik bölümü Gazze ve İsrail arasındaki çatışmalara odaklandı. İsrail’e karşı ilk kez kendi içinden gelen insan hakları kuruluşları, Gazze’de “soykırım” iddiasında bulundu; B’Tselem ve Physicians for Human Rights‑Israel, sivillerin sistematik hedef alınması ve altyapı yıkımı için uluslararası eleştiride bulunuyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi de Taliban liderlerine kadınlara yönelik baskı nedeniyle tutuklama emri çıkardı; bu adım, cinsiyete dayalı suçların uluslararası arenada gerçek yargı süreçlerine tabi tutulacağı yönünde güçlü bir mesaj verdi.
Ayrıca Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi, finansal kriz nedeniyle üçüncü oturumunu iptal etmek zorunda kaldı. Bu durum, insan haklarının uluslararası denetim sisteminde ciddi aksamalara neden oldu. Nijerya, Haitî ve Venezuela gibi ülkelerde artan zorla yerinden edilme, işkence ve keyfi gözaltılar BM HRC gündemine taşındı.
